Ruben Terlou duikt opnieuw in het leven van de Chinezen

China speelt wereldwijd een steeds grotere rol. Onder president Xi Jinping wordt fors geïnvesteerd in verbinding en samenwerking en bedrijvige Chinezen vestigen zich in groten getale in het buitenland. In de nieuwe VPRO reisserie De wereld van de Chinezen zoekt documentairemaker en China-expert Ruben Terlou hen op. Wie zijn ze, wat willen ze bereiken en wat voor impact heeft hun aanwezigheid op de lokale bevolking?

Aflevering 1: Kenia (10 januari 2021)

De opmars van China in Afrika is groot. Aan de oostkust van Kenia, in de haven van Mombassa, komt de Nieuwe Zijderoute van China aan land.

Ruben reist in een Chinese trein met een Chinese machinist over een door Chinezen aangelegd spoor, dwars door safariparken, naar de hoofdstad Nairobi. Hier woont hij de Chinees Nieuwjaar-viering op het Confucius Instituut bij en ziet Kenianen in vloeiend Chinees de liefde voor het Chinese moederland bezingen.

Een Chinese pannenkoekenbakker in Nairobi leeft in een heel andere werkelijkheid, hij komt om geld te verdienen om een huis in China te kopen voor zijn zoon. En omdat de verkoop van pannenkoeken te weinig oplevert, waagt hij de gok in het lokale Chinese casino.

2. Cambodja (17 januari 2021)

Aan de kust van Cambodja is in enkele jaren een slapend backpackersdorp getransformeerd tot een gigantische stad bestaande uit casino’s, hotels en nachtclubs. Sihanoukville wordt gebouwd en bevolkt door Chinezen en staat bekend als een plek waar dromen werkelijkheid kunnen worden.

De snelgroeiende stad overstroomt in het regenseizoen niet alleen regelmatig met water, maar heeft een welhaast magnetische aantrekkingskracht waardoor Chinese investeerders en gelukszoekers de stad overspoelen. De Cambodjanen zijn sterk in de minderheid, kunnen de concurrentie niet aan, en herkennen hun stad niet meer terug nu overal Chinese billboards te zien zijn.

Ruben drinkt met de baas van een nachtclub cognac van 6000 dollar per fles, leert er een Chinese danseres kennen, en ontmoet een Cambodjaanse arbeider die vrienden en familie is verloren nadat een Chinees bouwproject instortte.

3. Madagaskar (24 januari 2021)

Dat de Chinezen zich in alle uithoeken van de wereld vestigen wordt wel bewezen door hun aanwezigheid op het exotische en afgelegen Madagaskar. Hoewel het land rijk is aan natuurlijke bronnen, is de bevolking er arm. Chinese bedrijven doen graag zaken in het land,  er is een hoop te halen en arbeid is goedkoop.

Aan de kust duikt Ruben met lokale vissers naar zeekomkommers en spreekt de bemanning van een Chinese vissersvloot die net aan de ketting is gelegd door de nieuwe president van Madagaskar.

In het binnenland ziet Ruben hoe hele families, van jong tot oud en onder een brandende zon, op Chinese katoenplantages werken. En hij heeft een ontroerende ontmoeting met een Chinese katoenbaas wiens investering desastreus heeft uitgepakt waardoor hij nu al jaren in zijn fabriek woont. Uit angst dat zijn laatste bezittingen worden gestolen, durft hij de plek niet te verlaten.

4. Servië (31 januari 2021)

De vriendschap tussen Servië en China is een innige, dankzij het door de landen gedeelde communistische verleden, en ook het NAVO-bombardement op de Chinese ambassade ten tijde van de Kosovo-oorlog heeft de verbondenheid versterkt.

China is een belangrijke economische partner van Servië, en andersom is Servië voor China een toegangspoort tot Europa en van groot geostrategisch belang. Geen wonder dus dat de Chinezen er spoorlijnen uitrollen en de noodlijdende zware industrie hebben overgenomen. Maar voor die steun wordt door de Serviërs een fikse prijs betaald; de staalfabriek die door de Chinezen weer volop draait leidt tot vreselijke vervuiling en radeloze dorpsbewoners.

In de goud- en kopermijnen leert Ruben een vrouw kennen die voor de liefde haar familie in China heeft achtergelaten, en viert hij met de Chinese mijnwerkers Chinees Nieuwjaar. Normaliter is dat een feestelijke avond maar nu overheersen bedrukte gezichten; de pandemie in Wuhan is net uitgebroken.

Vanaf zondag 10 januari, 20.20 uur, VPRO, NPO 2.

Foto (C): VPRO beeldbank 

 

Deel dit artikel

Full 2
Culinaire routes
De leukste restaurants, de meest verfijnde smaken, de eerlijkste gerechten.
Full 2
Full 2
Fiets, wandel- en vaarroutes
Kom lekker in beweging en loop of fiets een mooie route!
Full 2
Full 2
Er op uit
Nederland is veelzijdiger dan je denkt. Laat het dagelijkse leven even achter je en geniet!
Full 2
Full 2
Schrijf mee
Vertel jij graag mooie verhalen? Schrijf dan mee met de redactie van 50+
Full 2
previous arrow
next arrow
Scroll naar boven
Scroll naar top