Laboratoriumhonden krijgen een tweede kans door Stichting hulp en herplaatsing huisdieren

Er zijn van die dingen waar je geen weet van hebt. Denk ik aan proefdieren, dan denk ik aan muizen en ratten. Maar dat honden ook gebruikt worden in laboratoria en er zelfs speciaal voor gefokt worden, daar had ik nog nooit van gehoord. Artikelen in Metro en Trouw brachten me op het spoor van Stichting hulp en herplaatsing huisdieren, die vooral voor beagles uit het lab nieuwe baasjes zoekt. Ik sprak erover met Ed Pols (74) van Shhh.

De Stichting hulp en herplaatsing huisdieren (Shhh) bestaat al twintig jaar. Ed was één van de oprichters. Hij werkte als vrijwilliger voor een Friese organisatie voor het herplaatsen van huisdieren. Die organisatie wilde regionaal blijven werken, maar er kwamen steeds meer landelijke aanvragen. Daarop besloten Ed en een groep andere vrijwilligers zelf een landelijke organisatie op te zetten. Dat was het begin van Shhh. Een paar van de oudgedienden zijn nog steeds actief, waaronder Ed.

Ook dieren van particulieren

Al tijdens de oprichting van Shhh ontstond er contact met een laboratorium. De vraag kwam of de stichting een groep retrievers kon herplaatsen. Het herplaatsen van laboratoriumdieren werd uiteindelijk een belangrijk onderdeel van het werk van Shhh. Inmiddels staat de teller op zo’n elfhonderd labhonden, katten en kleine dieren zoals fretten. Daarnaast hebben meer dan duizend huisdieren van particulieren een nieuw baasje gekregen.” Als iemand door ziekte of bijvoorbeeld een opname in een verpleeghuis niet meer zelf voor zijn of haar dier kan zorgen, dan gaan wij op zoek naar een fijn nieuw huis”. Ook een scheiding of gedragsproblemen van het dier kunnen een reden zijn om de Shhh in te schakelen. “Soms moeten mensen na een scheiding zoveel werken dat ze geen tijd meer hebben voor hun hond. Of een dier vormt gewoon geen goede match met het baasje. In dat laatste geval is herplaatsing niet altijd nodig trouwens. We hebben binnen de Stichting gedragstherapeuten die eerst kijken of er een andere oplossing is.”

Pups, fokteefjes en ‘ongebruikte dieren’

Het is moeilijk voor te stellen dat een hond, in de meeste gevallen een beagle, geboren wordt om dienst te doen in een laboratorium. Toch is dat voor sommige honden de start van hun leven. Vaak is hun moeder een fokteefje, dat speciaal voor het lab pups krijgt. De diertjes worden gebruikt bij de ontwikkeling van medicijnen en diervoeding. Dierproeven voor cosmetica zijn in Nederland verboden. “Het gaat om lichte proeven waar de honden geen blijvende schade aan overhouden. De beagles die we herplaatsen zijn kerngezond. Ieder laboratorium dat met dieren werkt heeft een dierenarts die dat vaststelt.” Doordat het aantal dierproeven gelukkig afneemt, hebben de fokbedrijven die de proefdieren leveren steeds vaker een overschot. Ook voor die ‘ongebruikte’ hondjes zoekt Shhh een baasje.

Beagles zijn lief en makkelijk

Academische ziekenhuizen, universiteiten, farmaceutische bedrijven en diervoederfabrikanten maken gebruik van dierproeven. Bij elkaar gaat het al snel om honderd laboratoria. Waarom kiezen laboratoria nu net voor de beagle? “Beagles zijn roedelhonden. Ze leven graag met anderen in een groep en vermaken zich met elkaar. Daarnaast hebben ze een handzaam formaat en een makkelijk karakter. Alles bij elkaar maakt dat hen erg geschikt als laboratoriumdier. De zachtmoedigheid en aanhankelijkheid van de beagle is hun kracht, maar in dit geval bezegelen die eigenschappen dus ook hun lot. Er wordt verder gebruik gemaakt van retrievers, ook hele lieve makkelijke honden. Maar die zijn groter en eten dus meer. Vandaar dat de voorkeur van het laboratorium uitgaat naar de beagle.

Socialisatie is een probleem

Voordat de Shhh labdieren herplaatste kregen die na bewezen diensten een spuitje. Maar de tijden zijn gelukkig veranderd en de honden krijgen een tweede kans. Dat verdienen ze ook. Al gaat dat niet zomaar, want hoewel de beagles dus kerngezond zijn, is socialisatie wel een probleem. Normaalgesproken leren honden in de eerste twee maanden heel veel in hun omgang met de omgeving en dat moeten ze allemaal inhalen. Opgroeien in een laboratorium zorgt voor onderprikkeling. Eenmaal buiten is er lawaai van verkeer, van een stofzuiger, muziek; allemaal onbekende geluiden. Daarnaast zijn de pups niet zindelijk. “Ik moet zeggen dat de labs wel steeds meer aandacht hebben voor de opvoeding van de dieren. Kregen ze vroeger alleen eten, nu zijn er speeltjes en is er meer contact met mensen. Op sommige plekken worden stagiaires aangenomen om met de honden te spelen. De overheid stelt gelukkig ook steeds meer eisen.”

De wereld leren ontdekken

Toch zijn de beagles nog steeds bang in heel veel situaties. Om die reden worden ze eerst altijd in een groep opgevangen door bijvoorbeeld een dierenpension om in alle rust te socialiseren. Ze moeten nog veel leren en krijgen rustig de kans om de wereld om hun heen te ontdekken. In de laboratoria groeien de honden vrij van ziektekiemen op. Hun immuunsysteem staat daardoor op een laag pitje. Dat moet eerst opgebouwd worden. Pas na een week of twee mogen ze bij andere honden.

Strenge screening

Als ze er klaar voor zijn wordt er een nieuw baasje gezocht. De selectie is streng. Geïnteresseerden moeten verplicht een informatiemiddag volgen en daarna komt er iemand van de stichting op huisbezoek om kennis te maken en te beoordelen of je de hond een geschikte plek kunt bieden. “De eerste tijd moet er echt altijd iemand thuis zijn bij de beagle. Later kun je wel af en toe weg. De socialisatie en zindelijkheidstraining kosten veel tijd, dus je moet er echt voor de volle honderd procent achter staan. Geduld en toewijding zijn de kernwoorden. Er moet een vertrouwensband ontstaan. Soms kost dat een paar maanden, maar het kan ook jaren duren en sommige beagles blijven altijd angstig.

Ook andere dieren

Shhh krijgt niet alleen beaglepups aangeboden uit het lab, maar ook fokteven die ouder zijn, zo rond de vijf á zes jaar. En soms gaat het om hamsters, konijnen, muizen, ratten of fretten. De fretten vinden over het algemeen snel een nieuw plekje. “Veel mensen vinden fretten leuke beestjes, dus die raken we meestal wel kwijt. Ratten en muizen is een ander verhaal.” Wat precies de achtergrond van de laboratoriumdieren is, krijgt de stichting niet te horen. En de informatie die bekend is, wordt nooit gedeeld met anderen. “Dat is de enige manier waarop wij kunnen werken. Alleen omdat de labs weten dat wij de afgesproken geheimhouding heel serieus nemen, gaan ze met ons in zee.”

“Anders krijgen ze een spuitje”

De Stichting heeft dertig vrijwilligers verspreid over heel Nederland die vanuit huis werken. Ze nemen de telefoon aan, halen de honden op bij het lab, zijn gastgezin, gedragstherapeut, buitendienstmedewerker, bestuurslid of voorlichter. Ed is secretaris-penningmeester. Ik vraag hem waarom hij zich al zoveel jaar inzet voor het herplaatsen van huisdieren. Hij is er gemiddeld drie á vier uur per dag mee bezig. “Mijn vrouw en ik hebben altijd honden gehad. Zo zijn we ook in aanraking gekomen met de lokale organisatie waar ik eerst bij betrokken was. We werden gevraagd als gastgezin en hebben tijdelijk een paar honden opgevangen. Het is fijn om iets voor de laboratoriumbeagles en andere dieren te betekenen. Je weet waar je het voor doet: anders hadden ze een spuitje gekregen. We zorgen nu voor goede omstandigheden zodat ze nog een mooi leven kunnen hebben. Daarnaast vind ik de omgang met mensen heel erg leuk. Ik werkte in de bliksembeveiliging. Veel elektronica dus. Honden en mensen zijn altijd een mooi tegenwicht geweest.”

Proefdiervrij in 2025

Het voornemen van het kabinet is dat Nederland in 2025 proefdiervrij is. Ed denkt dat dat voor grote dieren moet kunnen. Het zal waarschijnlijk langer duren voordat ratten, muizen en vissen ook gespaard worden. Er zijn alternatieven nodig voordat het helemaal kan stoppen. Daar wordt nog druk aan gewerkt. Voorlopig zal de stichting dus nog voor een heleboel laboratoriumdieren een fijn nieuw thuis moeten vinden. En dat lukt tot nu toe eigenlijk altijd.

Jubileumboek

Vanwege het twintig jarig bestaan van Stichting hulp en herplaatsing huisdieren is er een prachtig boek gemaakt: ‘20 jaar en duizenden dieren verder’. Het boek staat vol met persoonlijke verhalen over herplaatste beagles. Wat opvalt is de enorme liefde van de baasjes voor hun hond die uit al die verhalen spreekt. De honden die de pech hadden om de eerste tijd van hun leven in een kille omgeving op te groeien, hebben nieuwe mandjes gevonden en er wordt van hen gehouden.

Belangstelling?

Neem dan contact op met Shhh. De stichting werkt in heel Nederland en soms zelfs over de grens. Voor een laboratoriumdier betaal je een bijdrage in de kosten. Ook als je de nieuwe eigenaar van een particuliere hond of kat wordt kost dat geld, conform de tarieven van het asiel. Een baasje dat een nieuw mandje zoekt voor een huisdier betaalt afstandsgeld.

 

Deel dit artikel

Full 2
Culinaire routes
De leukste restaurants, de meest verfijnde smaken, de eerlijkste gerechten.
Full 2
Full 2
Fiets, wandel- en vaarroutes
Kom lekker in beweging en loop of fiets een mooie route!
Full 2
Full 2
Er op uit
Nederland is veelzijdiger dan je denkt. Laat het dagelijkse leven even achter je en geniet!
Full 2
Full 2
Schrijf mee
Vertel jij graag mooie verhalen? Schrijf dan mee met de redactie van 50+
Full 2
previous arrow
next arrow
Scroll naar boven
Scroll naar top